Danas je u prostoru Brusa bezistana (Muzej Sarajeva), a povodom 1. marta, Dana nezavisnosti Bosne i Hercegovine, otvorena gostujuća izložba JU Muzej Tešanj “Srednjovjekovne povelje i pečati bosanskih vladara i vlastele”.
Prisutnima su se obratili direktor JU Muzej Sarajeva Mirsad Avdić, direktor JU Historijski arhiv Sarajevo Fuad Ohranović i direktor JU Muzej Tešanj Ernad Prnjavorac, te autor izložbe Jasmin Mandžukić.
Pred prisutnim gostima i medijima, svi govornici su potcrtali važnost srednjovjekovnih pečata i povelja bosanske države iz vremena nezavisnosti, kao svjedoka njenog kontinuiteta i integriteta kroz hiljadugodišnju historiju.
U depadansu Muzeja Sarajeva, Despića kući, otvorena je zajednička izložba Igora Radovanovića (Muzej Sarajeva) i Saše Beltrama (Historijski arhiv Sarajevo) “Staro Sarajevo iz kolekcije Koste Mandića”.
Nastala kao rezultat saradnje Muzeja Sarajeva i Historijskog arhiva Sarajevo, a povodom obilježavanja 70 godina rada Muzeja Sarajeva (1949-2019) i Historijskog arhiva Sarajevo (1948-2018), izložba svjedoči o izgledu grada i njegovih stanovnika kroz prošlost ovjekovječenu u fotografijama i vrijednoj arhivskoj građi.
Dokumente i fotografije koji su prikazani na izložbi prikupio je Kosta Mandić, pravnik Gradskog poglavarstva Sarajeva iz perioda između dva Svjetska rata, a koji se danas čuvaju se u zbirkama Muzeja Sarajeva i Historijskog arhiva Sarajevo.
Izložbu su otvorili direktori Muzeja Sarajeva i Historijskog arhiva Sarajevo Mirsad Avdić i Fuad Ohranović.
– Historijski Arhiv Sarajevo je prošle godine obilježio 70 godina rada, a ove godine tu godišnjicu obilježava Muzej Sarajeva. Važno je naglasiti da u proteklih sedam decenija rada naših ustanova Arhiv i Muzej su često bili povezani, čak smo jedno vrijeme bili smješteni u istom objektu. Obzirom da svaki iz svog domena baštini historiju grada upućeni smo na saradnju – rekao je Ohranović.
Arhivist Saša Beltram naglasio je da su izložene fotografije i arhivska građa.
– Na dvanaest panoa koje je napravio Muzej Sarajeva nalaze se fotografije, a na osam koje je radio Arhiv su arhivski dokumenti sa statističkim podacima o stanovništvu Sarajeva, kao i dokumenti o izgradnji grada – rekao je.
Viši kustos Muzeja Sarajeva Igor Radovanović je istakao da se na ovim fotografijama može vidjeti “da je Sarajevo nekad bilo mnogo ljepše, da su ljudi bili opušteniji”, te da je “bilo manje brige nego danas”.
– Kao jednu poruku izložbe rekao bih da Sarajevo može mnogo i treba učiti iz prošlosti – naglasio je Radovanović.
Izložba obuhvata fotografije i arhivsku građu iz perioda od vremena austro-ugarske vladavine do kraja Drugog svjetskog rata.
Izložba “Bošnjaci, autori književnih djela iz Orijentalne zbirke (1463-1918.) Historijskog arhiva Sarajevo”, autora viših arhivista Fuada Ohranovića i Atifa Mušinovića, otvorena je u Sarajevu 8. juna u Gazi Husrev-begovoj biblioteci povodom 9. juna, Međunarodnog dana arhivâ i Sedmice arhivâ (8. do 15. juna).
Direktor Historijskog arhiva Sarajevo, Fuad Ohranović, kazao je na otvorenju izložbe rekao da su izloženi eksponati iz Orijentalne zbirke Arhiva, koja ima više od 14.000 jedinica, rukopisi nastajali u vrijeme Osmanskog carstva od 1463. do 1878. godine, te manjim dijelom u periodu austro-ugarske uprave.
“Autori su Bošnjaci intelektualci, učenjaci prvog reda ne samo u Bosni i Hercegovini već i cijelom Osmanskom carstvu, neki poznati kod samih sultana, poput Hasana Kafije Pruščaka, Muhameda Musića Allameka, Ahmeda Sudija Bošnjaka, Ali-dede Bošnjaka, Mustafe Ejubovića i Mustafe Muslija. Veliki broj njih je odlazio na studije po gradovima Carstva. S druge strane, autori poput Hasana Zijaije Mostarca, Muhameda Hevai Uskufije, šejha Hasana Kaimije, Osmana ef. Šuglije, Ibrahima Opijača, Ahmeda ef. Mostarca, Abdulaha ef. Karabegovića, Mula Mustafe Firakije, Omera Hazima Hume, Sejfullaha Prohe, Abdullaha ef. Riđanovića i drugih, predstavljali su svjetionike nauke i kulture u bosanskim gradovima u kojima su živjeli i radili”, kazao je Ohranović.
Dr Mustafa Jahić iz Gazi Husrev-begove biblioteke kazao je da rukopisi kao najveći baštinici znanja, u kojima autori izlažu njihove ideje, iskustva i naučna otkrića, predstavljaju značajan dio naslijeđa islamske civilizacije, jer su nastajali tokom dugog perioda – od osmog vijeka kada su Arapi počeli koristiti papir, pa do početka 20. stoljeća bez obzira na to što je štampanje knjiga nakon dugog otpora toj vrsti djelatnosti, počelo i u Osmanskom carstvu u prvoj polovini 18. stoljeća.
Rukopisi djela najpoznatijih bosanskih autora koji su pisali na orijentalnim jezicima – arapskom, turskom i perzijskom čine naročito vrijedan i značajan dio rukopisnog fonda biblioteka osnivanih već u 16. stoljeću uglavnom uz džamije i medrese, mektebe i tekije, a u 17. stoljeću u većim gradovima kao samostalne javne biblioteke.
“Izloženi su rukopisi nekih od najpoznatijih bosanskih autora koji su pisali na orijentalnim jezicima, među njima Ahmeda Sudića, poznatog komentatora perzijskih klasika i jednog od najboljih poznavalaca perzijskog jezika i klasične perzijske književnosti, ali i arapskog jezika i njegove gramatike, koji je komentare djela perzijskih klasika i arapske gramatike napisao na osmanskom turskom jeziku. Tu je i Hasan Zijai Mostarac, istaknuti mostarski pjesnik, zatim Alaudin Ali-dede Bošnjak, plodan pisac na arapskom jeziku koji se posebno isticao u pisanju djela tesavvufskog sadržaja; Hasan Kafi Pruščak, jedan od posebno uticajnih ljudi u Osmanskom carstvu i jedan od najsvestranijih i najplodonosnijih bosanskih pisaca na orijentalnim jezicima. Pisao je djela iz filologije, islamskog prava, islamske dogmatike, historije i politike. Tu su i rukopisi Muhameda Musića Allameka koji je u komentarima, glosama i preradama djela drugih autora pokazao izuzetnu oštroumnost, samostalnost i originalnost u izlaganju vlastitih mišljenja i razumijevanju raznih pitanja u komentiranju Kur’ana, arapske gramatike i retorike te posebno logike, što ga svrstava u red izuzetno značajnih naučnika 17. stoljeća u islamskom svijetu.”, rekao je Jahić.
Muhamed Hevaija Uskufi je autor prvog bosansko-turskog rječnika, napisanog u stihovima; Ahmed Mujezinović Mostarac, autor velike zbirke vazova u kojoj uglavnom s tesavvufsko-filozofskog aspekta razmatra mnoge teme, najčešće vjerskog karaktera; Hasan Kaimija iz Sarajeva, autor više zbirki poezije (divana) i pojedinačnih raznovrsnih pjesama na osmanskom turskom jeziku; Hasan Duvnjak, autor više djela na arapskom i osmanskom turskom iz islamskog vjerovanja i islamske pravne prakse; Osman Šugli Visočanin, jedan od plodnijih bosanskih pisaca na orijentalnim jezicima u drugoj polovini 17. i početkom 18. stoljeća; Mustafa Ejubović – šejh Jujo koji raznovrsnim načinom rada ulazi u red najistaknutijih bošnjačkih autora koji su stvarali na orijentalnim jezicima tokom cijele epohe nastajanja ove vrste naučnog i književnog stvaralaštva u Bosni i Hercegovini; Ibrahim Opijač koji je nakon smrti učitelja, šejha Juje, zauzeo njegovo mjesto u obrazovanim krugovima Mostara; Ahmed Muhamedov Mostarac, dugogodišnji mostarski muftija i dobar poznavalac islamskog prava, autor zbirke fetvi kojima su se rješavala svakodnevna praktična pitanja muslimana; Mustafa Bošnjak Muhlisi, autor putopisa o njegovom odlasku na hadž 1748. godine, napisanog u stihovima na osmanskom turskom jeziku; Muhamed Čajničanin koji se bavio logikom na arapskom jeziku te Mustafa Firaki, hroničar i pjesnik, Abdulah Karabegović, Omer Hazim Humo, Sejfullah Proho, Mustafa Buturović, Muhamed ef. Ramić, šejh Muhamed Užičanin, Abdullah ef. Riđanović, Jusuf-beg Čengić i Muhamed Arif Kujumdžić Sarajlija-Brkanić.
Cilj izložbe “Bošnjaci, autori književnih djela – iz Orijentalne zbirke Historijskog arhiva Sarajevo“ je njegovanje sjećanja na ove značajne ličnosti iz historije Bosne i Hercegovine te skretanje pažnje na arhivsko blago pohranjeno u Historijskom arhivu.
Osim prijepisa, na izložbi su predstavljeni autografi, tj. originalni rukopisi književnih djela.
Pišući djela na osmanskom turskom, arapskom, perzijskom, ali i na bosanskom jeziku, u vremenu kada je steći znanje bilo puno teže nego danas, autori čije rukopise predstavlja izložba, proslavili su male bosanske gradove na granici osmanske države i barem na tren ih stavili u ravan s tadašnjim velikim naučnim centrima Osmanske imperije, istakli su autori izložbe.
Od 11. do 13. aprila/travnja se u Radencima u Sloveniji održava tradicionalna međunarodna konferencija “Tehnični in vsebinski problemi klasičnega in elektronskega arhiviranja”. Konferencija se tematski primarno bavi dostupnošću, korištenjem i digitalizacijom arhivskog gradiva. Prezentacije, referati i predavanja na konferenciji tretiraju arhivsku teoriju i praksu, stvaraoce arhivske građe, stručne standarde opisa arhivskog gradiva te objavljivanje i davanje u korištenje istog.
Na konferenciji učestvuju izlagači iz Njemačke, Švicarske, Slovenije, Hrvatske, Bosne i Hercegovine, Srbije, Mađarske, Rumunije i Južnoafričke Republike.
Ispred Historijskog arhiva Sarajevo učestvuju četiri izlagača: direktor Fuad Ohranović (Fond Laure Papo Bohoreta- projekat publikacije i digitalizacije arhivske građe), arhivski savjetnik Sejdalija Gušić (Lični fond Mustafa Mulalić- je li bio pod embargom), viši arhivist Haris Zaimović (Sarajevska gradska uprava u fondovima Historijskog arhiva Sarajevo – presjek organizacije i djelovanja lokalne gradske uprave na području Sarajeva) te viši arhivist Aleksandra Pijuk-Pejčić (Značaj odabiranja arhivske građe i izlučivanja registraturne građe).
Prilikom otvaranja konferencije, minutom šutnje, odata je počast nedavno preminulim kolegicama arhivistkinjama, Mileni Gašić iz Historijskog arhiva Sarajevo i Metki Bukošek iz Zgodovinskog arhiva Celje.
Konferencija se održava u organizaciji Pokrajinskog arhiva Maribor.
U prostorijama Historijskog arhiva Celje (Zgodovinski arhiv Celje) su u utorak, 10. aprila/travnja 2018. godine promovisana izdanja Historijskog arhiva Sarajevo “Rukopisi Laure Papo Bohorete”.
Borut Batagelj, direktor celjskog Arhiva, prisutne je upoznao s izlaganjem gostiju iz Sarajeva, a o objavljivanju rukopisa sarajevske sefardske spisateljice detaljnije su govorili direktor sarajevskog arhiva Fuad Ohranović i arhivski savjetnik Sejdalija Gušić.
U okviru manifestacije “Isa-beg Ishaković 2018”, pored zbornika “Isa-beg Ishaković i njegovo vrijeme”, u sarajevskoj Vijećnici je u petak, 2. marta 2018. predstavljena i izložba Historijskog arhiva Sarajevo “Urbani razvoj Sarajeva kroz historiju”, autora arhivista Velida Jerlagića.
Ranije istog dana upriličena je i simbolična historijska šetnja i posjeta objektima iz Vakufname Isa-bega Ishakovića, osnivača grada Sarajeva: Bentbaša, Baščaršijski trg, Kolobara han i Careva džamiju.
Organizator manifestacije “Isa-beg Ishaković 2018” je Udruženje za zaštitu kulturne baštine Isa-beg Ishaković, uz pokroviteljstvo Gradske uprave i u suradnji sa i Historijskim arhivom Sarajevo i JU Muzej Sarajevo.
Prisutnima su se obratili gradonačelnik Sarajeva Abdulah Skaka, profesor Filozofskog fakulteta u Sarajevu Enes Pelidija, predsjednik udruženja “Isa-beg Ishaković” Elvis Pivić, i direktor Historijskog Arhiva Sarajevo Fuad Ohranović.
– Historijski arhiv Sarajevo vezan je za historiju ovog grada i veliko nam je zadovoljstvo da se ove godine kada obilježavamo punih 70 godina rada i djelovanja nalazimo na ovom mjestu, jer bez arhiva i dokumenata nema države, a nema ni historije – kazao je direktor Ohranović.
Vakufnama Isa-bega Ishakovića o osnivanju njegovih zadužbina napisana je 1462. godine, čime je zapravo počelo urbano formiranje gradskog tkiva Sarajeva.
Izložba Historijskog arhiva Sarajevo “Urbani razvoj Sarajeva kroz historiju” autora arhivista Velida Jerlagića otvorena je u Muzeju Sarajeva (Brusa Bezistan) u srijedu, 28. februara 2018. godine. Zajedno sa Historijskim arhivom Sarajevo, ovaj svečani dan izložbom su obilježile i kolege iz Muzeja Sarajeva izložbom “Makete Sarajeva” autora Moamera Šehovića.
Izložba “Urbani razvoj Sarajeva kroz historiju” kroz autorske karte, kao i karte i planove iz fundusa “Zbirke karata i planova” Historijskog arhiva Sarajevo, prikazuje prostorni razvoj Sarajeva od najstarijeg vremena, preko antike, srednjeg vijeka, osmanskog i austrougarskog perioda, pa sve do modernog vremena.
Direktor Historijskog arhiva Sarajevo Fuad Ohranović istakao je da ovom izložbom Arhiv želi dati doprinos obilježavanju najznačajnijeg dana za Bosnu i Hercegovinu.
Studenti II godine Filozofskog fakulteta Univerziteta u Sarajevu, Odsjek za historiju, Katedra za arheologiju i Odsjek za orijentalnu filologiju, koji pohađaju nastavu u okviru izbornog predmeta Arhivistička istraživanja posjetili su Historijski arhiv Sarajevo 9. i 11. januara 2018. godine u pratnji predmetnog nastavnika doc. dr. Amira Duranovića.
Svrha posjete bila je praktično upoznavanje sa funkcioniranjem jedne arhivske ustanove, njenim fondovima i zbirkama, te mogućnostima korištenja arhivske građe za istraživanja.
Studentima su prezentirani najzačajniji dokumenti i rukopisi Arhiva, te programske aktivnosti koje se rade sa ciljem prezentiranja arhivske građe i educiranja javnosti o značajnim historijskim trenucima naše domovine Bosne i Hercegovine.
Domaćini posjete bili su direktor Fuad Ohranović, te viši arhivisti Atif Mušinović, Haris Zaimović i Saša Beltram.
Šesti Zagrebački arhivski dan (ZAD-dan) pod nazivom Arhivi prošlosti za arhive budućnosti, održan je 7. i 8. decembra / prosinca 2017. godine u Zagrebu. To je regionalni znanstveno-stručni skup koji se tradicionalno održava od 2004. godine u Zagrebu.
Ovaj međunarodni dvodnevni program sadržavao je prezentacijska izlaganja, video projekcije, diskusijske panele i radionice putem kojih su izlagači razmatrali aktualna stručna pitanja grupirana u četiri tematske cjeline :
Arhivski fundus u doba tranzicije – izazovi moderne povijesti
Dostupnost gradiva – između prava i mogućnosti
Izazovi digitalnoga doba – nova pravila, novi arhivi, nove discipline
Baština, lijepa naša! – promocija i upravljanje
Na 6. ZAD-danu predstavili su se i primjeri uspješne međuinstitucionalne suradnje s područja šire regije.
Iz Bosne i Hercegovine učestvovali su četiri izlagača: Elma Hodžić iz Historijskog muzeja Bosne i Hercegovine, Andrej Rodinis iz Arhiva Bosne i Hercegovine, Feđa Kulenović s Filozofskog fakulteta u Sarajevu te Haris Zaimović iz Historijskog arhiva Sarajevo.
Kolega viši arhivist Haris Zaimović izlagao je temu pod naslovom „Skupština Grada Sarajeva – temelj za razumijevanje funkcioniranja gradske uprave u drugoj polovini 20. stoljeća“.
Izložba ”Sarajevo – Svjetlost prošlosti iz arhivskih dokumenata” otvorena je u Muzeju Sarajeva, Brusa-bezistan, gdje će biti postavljena sedam dana.
Izložbu Historijskog arhiva Sarajevo koja je postavljena u povodu Dana Sarajeva, 6. aprila, otvorio je gradonačelnik glavnog grada BiH Abdulah Skaka.
Direktor Arhiva Fuad Ohranović je istakao da se ovom izložbom javnost podsjeća na prijelomne trenutke iz prošlosti grada, predstavljanjem spisa, dokumenata, fotografija, karata, plakata i razglednica.
Autori izložbe su viši arhivisti Haris Zaimović i Atif Mušinović, te arhivist Saša Beltram. Predstavljen je 21 pano izložbe, a sama izložba prvi put je postavljena 2012. u foajeu Narodnog pozorišta.
Karta BiH iz 1878. godine uoči priprema austrougarske vojske za okupaciju BiH, Zbornik zakona i naredbi za BiH 1878-1880, zasjedanje Bosanskog sabora, Program obilježavanja rođendana cara Franje Josipa u Sarajevu 1882. godine, atentat na Franca Ferdinanda, Prvi slet smučara Kraljevine Jugoslavije, te ulazak partizana u grad 1945. godine, neki su od događaja prikazanih kroz dokumente i fotografije.
